TDAH: Ano Ito, Mga Sintomas at Paano Gamutin

Ang Attention Deficit Hyperactivity Disorder o TDAH ay isang mental disorder na karaniwang lumilitaw sa pagkabata at maaaring magpatuloy hanggang sa adulthood. Pangunahing sintomas nito ang kakulangan sa konsentrasyon, sobrang aktibidad, at impulsibong asal.

Madalas itong hindi agad matukoy dahil sa kakulangan sa kaalaman, stigma, at maling paniniwala. Kaya naman mahalaga ang tamang impormasyon para sa maagang diagnosis at paggamot.

Ano ang mga Sintomas ng TDAH?

May 18 sintomas na karaniwang ginagamit para sa diagnosis ng TDAH. Kabilang dito ang:

• Kawalan ng atensyon sa mga detalye
• Hirap sa pagpapanatili ng pokus
• Kawalan ng organisasyon
• Madalas na nawawala ang gamit
• Madaling ma-distract
• Hindi matapos-tapos ang mga gawain
• Madalas makalimot sa pang-araw-araw na tungkulin
• Hindi mapakali habang nakaupo
• Palaging balisa
• Hirap sa paghihintay ng sariling turno
• Madalas na pagsingit sa usapan
• Sagot agad bago matapos ang tanong
• Hirap sa tahimik na mga aktibidad
• Sobrang daldal
• Hirap sa mga gawaing mental na matagal
• Laging iniiwasan ang mahihirap na gawain
• Madalas makalimot sa mga responsibilidad
• Hindi makapanatili ng pare-parehong ritmo

Tatlong Uri ng TDAH

1. Predominantly Inattentive

Ang sintomas ay higit sa kakulangan sa pokus kaysa sa sobrang kilos.

2. Predominantly Hyperactive-Impulsive

Mas halata ang impulsiveness at sobrang aktibidad.

3. Combined Type

Pinagsamang sintomas ng dalawa—hyperactivity, impulsiveness, at inattentiveness.

TDAH at Kalusugang Pangkaisipan

Anxiety (Pagka-balisa)

Ang hirap sa oras at organisasyon ay maaaring magdulot ng matinding pagkabalisa.

Depresyon

Ang mababang self-esteem at social rejection ay maaaring humantong sa depresyon.

Bipolar Disorder

Maaaring magkapareho ang ilang sintomas ng TDAH at bipolar, kaya’t mahalagang ma-diagnose nang maayos.

Paano Na-diagnose ang TDAH?

Ang diagnosis ay ginagawa ng psychiatrist, psychologist, o neurologist gamit ang:

• Clinical interview
• Mga questionnaire tulad ng Conners Scale
• Kasaysayan ng paaralan at pamilya
• DSM-5 criteria
• Pag-exclude ng ibang kondisyon gaya ng anxiety o depression

Paano Ginagamot ang TDAH?

• Behavioral therapy – para mapabuti ang social skills at self-control
• Gamot – stimulants gaya ng methylphenidate o non-stimulants gaya ng atomoxetine
• Edukasyunal na suporta – pagbabago sa school o work setup
• Pisikal na ehersisyo at balanseng pagkain – nakakatulong sa konsentrasyon